Spot Trade Nedir?
En basit tanımı ile spot trade, sahip olunan kripto para biriminden, hisseden, emtiadan veya herhangi başka bir yatırım aracından yalnızca yükseliş gösterdiği durumlarda kazanç elde edildiği trade türüdür.
Spot alım satım; kripto para, forex, hisse senedi ya da bono gibi finansal araç ve varlıkları doğrudan almayı ya da satmayı içerir. Varlık, çoğu zaman anında teslim edilir. Spot alım satım, ya borsa temelli ya da borsa dışı (doğrudan kullanıcılar arası) spot piyasalarda yapılır. Spot piyasalarda alım satım yaparken yalnızca elinizde olan varlıkları kullanabilirsiniz – kaldıraç ya da marjin yoktur.
Spot alım satım için merkezi borsalar, alım satımı daha kolay bir hale getirmek için yasal düzenlemelere uyumu, güvenliği, emaneti ve diğer etmenleri idare eder. Borsalar bunun karşılığında işlemlerden bir komisyon alır. Merkeziyetsiz borsalar da benzer bir hizmet sunar, fakat bunu blockchain akıllı sözleşmeleri aracılığıyla yapar.
Binance, Coinbase, KuCoin gibi birçok kripto para borsasından kolay bir şekilde işlemlerinizi yapabilirsiniz.
Spot piyasaların avantajları
1. Fiyatlar şeffaftır ve piyasadaki arz-talebe dayanır. Bu özellik, çoğu zaman birden fazla referans fiyat içeren vadeli işlemler piyasasından farklıdır. Örneğin Binance vadeli işlemler piyasasında gösterge fiyatı; fonlama oranı, fiyat endeksi ve Hareketli Ortalama (MA) Temeli gibi diğer bilgilerle oluşur. Bazı geleneksel piyasalarda gösterge fiyatı faiz oranlarından da etkilenebilir.
2. Basit kuralları, ödülleri ve riskleri nedeniyle spot alım satım yapmak kolaydır. Spot piyasasında 500 USD’lik BNB yatırımı yaptığınızda, giriş fiyatınızı ve güncel fiyatı kullanarak riskinizi kolayca hesaplayabilirsiniz.
3. “Düzenleyip unutabilirsiniz”. Türevlerin ve marjin alım satımının aksine, spot alım satımda likide edilme ya da marjin çağrısı alma konularında kaygılanmanıza gerek olmaz. İstediğiniz an bir işleme girebilir ya da işlemden çıkabilirsiniz. Kısa vadeli alım satımlar yapmak istemiyorsanız, yatırımlarınızı sürekli kontrol etmenize gerek yoktur.
Spot piyasaların dezavantajları
1. Ne alıp sattığınıza bağlı olarak spot piyasalar sizi tutması zor varlıklarla karşı karşıya bırakabilir. Muhtemelen buna en iyi örnek emtiadır. Ham petrol spot alımı yaparsanız, varlığın size fiziksel olarak teslim edilmesi gerekir. Kripto paralarda ise token ve coinleri tutmanız size bunları güvende tutma sorumluluğunu da yükler. Vadeli işlem türevlerini alıp sattığınızda bu varlıklarla işlem yapabilir, fakat nakit üzerinden uzlaşmaya varabilirsiniz.
2. Belirli varlıklar, kişiler ve şirketler için istikrar önemlidir. Örneğin yurt dışında faaliyet göstermek isteyen bir şirketin forex piyasasından bir dövize erişebilmesi gerekir. Yalnızca spot piyasasını kullanırsa gider planlaması ve gelirler son derece değişken olacaktır.
3. Spot alım satımda potansiyel kazançlar, vadeli işlemlere ya da marjin alım satımına kıyasla çok daha düşüktür. Kaldıraç kullanırsanız, aynı sermaye miktarı ile daha büyük pozisyonlara girebilirsiniz.
Margin Trade Nedir?
Herhangi bir token veya hisse satın alımı yapılmadan, tamamen kontrat satın alımı üzerinden yapılan işlemlerle kazanç elde edilen trade türüdür. Kaldıraçlı işlemlerin yanı sıra Margin Trade, çift yönlü işlem imkanı sunmaktadır. Yani yükselişte de, düşüşte de kazanç sağlayabilmek mümkündür.
Spot markette işlem açan kullanıcılar sadece yükselişlerden kâr elde edebilirler ve sadece anaparaları büyüklüğünde işlem açabilirler. Ancak Margin piyasalarında durum tamamen farklıdır. Margin piyasalarda kullanıcı(trader) iki yönlü işlem açabilir.
Marjin alım satımı bazı spot piyasalarda mevcuttur, fakat spot alım satımla aynı şey değildir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi spot alım satım varlığın tamamını hemen satın ve teslim almanızı gerektirir. Bunun aksine, marjin alım satımı ise üçüncü bir taraftan faiziyle fon borç almanıza ve bu sayede daha büyük pozisyonlara girmenize imkan tanır. Borç almak, marjin alım satımı yapan bir kişiye daha fazla kar etme potansiyeli sunar. Fakat potansiyel kayıplar da artmış olur, bu nedenle başlangıçtaki yatırımınızın tamamını kaybetmemek için dikkatli olmanız gerekir.
Yukarıda yapılmış olan tanımlarından da anlaşılacağı gibi Spot Trade ve Margin Trade arasında bazı farklılıklar mevcuttur.
Avantajları ve Dezavantajları
Marjin ticaretlerinin en belirgin avantajı, ticari pozisyonun görece değerinin daha yüksek olması nedeniyle daha büyük karların elde edilebilmesini sağlamasıdır. Bunun dışında, marjin ticareti, düşük miktarda anapara yatırımı yaparak birkaç farklı pozisyon açılmasına olanak sunduğundan yatırım çeşitlendirilmesi için fayda sağlar.
Son olarak, bir marjin hesabına sahip olmak kişilerin hesaplarına büyük miktarlarda para aktarmasına gerek olmadan hızla pozisyon açabilmelerini kolaylaştırır. Tüm avantajlarının yanında, marjin ticareti aynen kazancı arttırdığı gibi kaybı da arttırma dezavantajına sahiptir. Standart spot ticaretinin aksine marjin ticaretinde kayıpların kişinin ilk yatırımından yüksek olma ihtimali bulunur ve bu yüzden marjin ticareti yüksek riskli bir ticari yöntem olarak kabul edilir.
Alım satımda kullanılan kaldıraç miktarına bağlı olarak, piyasa fiyatındaki küçük bir düşüş bile yatırımcıların büyük zararlara uğramasına sebep olabilir. Bu nedenle marjin ticareti yapmaya karar veren kişilerin düzgün bir risk yönetimi stratejisine sahip olması ve stop-limit teklifleri gibi risk azaltıcı araçlardan faydalanması çok önemlidir.
Spot Trade ve Margin Trade Arasındaki Farklar Nelerdir ?
1-Tanımlarından da anlaşılacağı gibi Spot Trade ve Margin Trade arasındaki en temel fark Margin Trade’de çift yönlü işlem (Long-Short) açabilme imkanı varken Spot Trade’de yalnızca yükseliş (Long) yönünde işlem açabilmek mümkündür.
2-Spot Trade’de hisse satın alımı, kripto para birimlerinin alım satımları üzerinden kazanç elde edilirken, Margin Trade’de kontrat satın alımı ile gerçekleşir.
3-Spot Trade’de yatırımcı elindeki miktar kadar işlem açabiliyorken, Margin Trade’de böyle bir durum söz konusu değildir.
4-Spot Trade kullanımı çoğu kişi tarafından basit görülürken, Margin Trade için daha karmaşık olduğu yönünde yorumlar yapılmaktadır.
5-Spot Trade’de sadece yükselişten kar etme anlayışı mevcutken, Margin Trade’de düşüşten de kar edilebileceği görüşü benimsenmiştir.
6- Margin Trade’de kaldıraçlı işlem açabilme imkanı varken, Spot Trade’de kaldıraçlı işlem açabilmek mümkün değildir.
7-Spot Trade’de kar ve zarar yükseliş veya düşüşe göre orantılı bir şekilde iken, Margin Trade’de kaldıraç seviyesinin miktarı, kar veya zararın miktarını belirleyen unsurdur.
8-Spot Trade’de eldeki varlıklar satılmadığı sürece kar etme ihtimali devam ediyorken, Margin Trade’de belli bir seviyede fiyat, işleme alınan yönün tersine ilerlerse dönüşü imkansızdır.
Başlıcaları yukarıda sayılanlar olmak üzere, Spot Trade ve Margin Trade arasındaki farkları iki platformun da denenmesi sonucunda kesin bir şekilde ayrıştırarak öğrenmek mümkündür. Çift yönlü işlem açabilme yönünden Margin Trade avantajlı görülse de, Spot Trade’de anlık zarar ile varlık kaybetme riski olmadığı için, özelliklede yeni başlayan yatırımcılar için, kullanımı basittir ve daha az risk içermektedir.
Öte yandan Margin Trade’de faiz ile borç alınarak işlem açılması avantajlı görülürken, Spot Trade’de yalnızca yatırımcının elindeki miktar kadar işlem açılabilmesi dezavantaj olarak görülmektedir. Ayrıca Spot Trade’de zararın veya karın yapılan işlem kadar getirisi veya götürüsü olması avantajlıyken, Margin Trade’deki kaldıraçlı işlemlerde daha büyük zararlar veya daha büyük karlar elde edilmesi riskli olup dezavantaj olarak görülmektedir.
Kısacası Spot Trade’in de, Margin Trade’in de ayrı ayrı avantajları ve dezavantajları mevcuttur. Yatırımcının yatırımı için en uygun trade türünün hangisi olduğuna karar verebilmesi için her iki türü detaylı bir şekilde araştırarak analiz etmesi ve gerekirse her ikisini de deneyerek bir sonuca varması gereklidir. İçerikte geçenler bilgilendirme amaçlı olup kesinlikle yatırım tavsiyesi içermemektedir.
GELİŞMELERDEN HABERDAR OLMAK İÇİN BİZİ TWİTTER VE TELEGRAM ÜZERİNDEN TAKİP EDEBİLİRSİNİZ.